علائم خرابی کاتالیزور خودرو موضوعی است که برای هر راننده ای مهم است چراکه کاتالیزور یکی از قطعات حیاتی خودرو است که در صورت خرابی، عملکرد خودرو را تحت تاثیر قرار می دهد و میتواند آسیب بسیار جدی به موتور وارد کند. بد سوزی، روغن ریزی و نشت مایع خنک کننده، بالا رفتن دمای موتور و … از نشانه های خرابی کاتالیزور ماشین هستند. در ادامه بیشتر درباره دیگر نشانه ها، دلایل، راه های تشخیص و رفع خرابی کاتالیزور توضیح داده شده است. همچنین، این نشانه ها می توانند به شما کمک کنند تا علت استارت نخوردن ماشین را پیدا کنید.
چگونه میتوانیم علائم خرابی کاتالیزور خودرو را تشخیص دهیم؟
کاتالیزور یکی از قطعات حیاتی خودرو است که نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا ایفا می کند. وقتی کاتالیزور خراب می شود، علائم خرابی کاتالیزور می تواند شامل کاهش قدرت موتور، افزایش مصرف سوخت، بوی بد اگزوز و روشن شدن چراغ چک انجین باشد. اگر خودروی شما این علائم را نشان می دهد، ممکن است کاتالیزور مشکل داشته باشد. در این صورت، باید خودرو را به یک تعمیرگاه معتبر ببرید تا کاتالیزور را بررسی و در صورت لزوم تعویض کنند.
علت خرابی کاتالیزور خودرو چیست؟
علت خرابی کاتالیزور خودرو می تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد. برخی از این عوامل عبارت اند از:
افزایش بیش از حد دمای موتور و کار کردن با دور بالا
خرابی سنسور اکسیژن خودرو یکی از علائم خرابی کاتالیزور می تواند باشد. سنسور اکسیژن وظیفه اندازه گیری غلظت اکسیژن در گازهای خروجی از موتور را دارد و این اطلاعات را به کامپیوتر موتور (ECU) ارسال می کند. ECU با استفاده از این اطلاعات، میزان تزریق سوخت را تنظیم می کند و همچنین می تواند کاتالیزور را کنترل کند. اگر سنسور اکسیژن خراب شود، ممکن است سیگنال های نادرستی به ECU بفرستد و باعث اختلال در نسبت سوخت و هوا و کارایی کاتالیزور شود. این موضوع می تواند منجر به افزایش مصرف سوخت، کاهش قدرت موتور، افزایش آلاینده های هوا و حتی آسیب دیدن کاتالیزور شود.
خرابی سنسور اکسیژن و احتراق ناقص سوخت
خرابی سنسور اکسیژن و احتراق ناقص سوخت نیز می توانند از علائم خرابی کاتالیزور باشند. احتراق ناقص سوخت به معنای این است که سوخت کاملا نسوخته و بخشی از آن به صورت گازهای آلاینده به اگزوز منتقل می شود. این گازها شامل مونوکسید کربن، هیدروکربن ها و اکسیدهای نیتروژن هستند که می توانند به سلامتی انسان و محیط زیست آسیب برسانند.
خرابی سنسور اکسیژن و احتراق ناقص سوخت می تواند باعث شود که کاتالیزور با گازهای آلاینده ای مانند هیدروکربن ها و اکسیدهای نیتروژن اشباع شود و نتواند واکنش های شیمیایی لازم را انجام دهد. این موضوع می تواند منجر به آسیب دیدن یا گرفتگی کاتالیزور شود. برای جلوگیری از این مشکل، باید سنسور اکسیژن را مرتب بررسی، تعمیر یا تعویض کرد و از سوخت باکیفیت مناسب استفاده کرد.
استفاده از سوخت با کیفیت پایین و افزودنی های غیراستاندارد
استفاده از سوخت با کیفیت پایین و افزودنی های غیراستاندارد نیز می تواند علامت خرابی کاتالیزور باشد. این سوخت ها به طور کامل نمی سوزند و مابقی فرایند سوختن آنها در کلکتور و مستقیما در مبدل انجام می شود. به همین دلیل ذرات ریز آنها فیلتر را مسدود می کنند و هوا نمی تواند از آن عبور کند.
افزودنی های غیر استاندارد نیز می توانند باعث آسیب دیدن کاتالیزور شوند. برخی از این افزودنی ها شامل موادی مانند سرب، گوگرد، فسفر، سیلیکون و زینک هستند که می توانند لایه کاتالیزوری را آلوده کنند و کارایی آن را کاهش دهند. برای جلوگیری از این مشکل، باید از سوخت با کیفیت مناسب استفاده کرده و از افزودنی های تایید شده توسط سازنده خودرو پیروی کرد. همچنین باید سیستم احتراق و کاتالیزور را مرتب نگهداری و تمیز کرد. این کارها می توانند عملکرد موتور و کاتالیزور را بهبود بخشیده و از آلودگی محیط زیست کاسته شود.
خرابی شمع های موتور و بدسوزی
خرابی شمع های موتور و بدسوزی نیز می توانند علامت خرابی کاتالیزور باشند. شمع وظیفه جرقه زدن در موتور برای احتراق ترکیب سوخت و هوا را بر عهده دارد. اگر شمع وظیفه خود را به درستی و به صورت کامل انجام ندهد، مشکل احتراق ناقص سوخت ایجاد می شود. اتفاقی که می توان آن را به عنوان علت خرابی کاتالیزور خودرو برشمرد. احتراق ناقص سوخت باعث می شود که مقدار زیادی هیدروکربن و مونوکسید کربن به اگزوز منتقل شود.
این گازهای آلاینده می توانند باعث اشباع شدن کاتالیزور و کاهش کارایی آن شوند. همچنین ممکن است باعث ذوب شدن یا شکستگی شبکه های کاتالیزور شوند. برای جلوگیری از این مشکل، باید شمع های موتور را مرتب بررسی و تعویض کرد. همچنین باید از سوخت با کیفیت مناسب استفاده کرد. این کارها می توانند عملکرد موتور و کاتالیزور را بهبود بخشیده و از آلودگی محیط زیست بکاهد.
نشتی مایع خنک کننده یا روغن موتور
نشتی مایع خنک کننده یا روغن موتور نیز می تواند یکی از علائم خرابی کاتالیزور ماشین باشد. این نشتی ممکن است ناشی از ورود روغن یا ضد یخ به سیستم اگزوز به وجود بیاید که میتواند کاتالیزور را بپوشاند و کارایی آن را کاهش دهد. همچنین سطح پایین مایع خنک کننده نیز می تواند باعث گرم شدن بیش از حد شده و به مرور زمان به مبدل آسیب وارد کند.
نشتی روغن موتور یا روغن سوزی هم می تواند باعث خرابی کاتالیزور شود. روغن موتور می تواند با گازهای خروجی از موتور ترکیب شده و به کاتالیزور برساند. این روغن ممکن است باعث شود که لایه کاتالیزوری آلوده شده و واکنش های شیمیایی لازم را انجام ندهد. همچنین می تواند باعث افزایش دمای کاتالیزور شده و به آن آسیب وارد کند. اگر خودروی شما روغن ریزی دارد باید دلایل روغن ریزی ماشین خود را بدانید و آن را رفع کنید پیش از اینکه به دیگر قطعات آسیب وارد شود.
وارد شدن ضربه یا شوک حرارتی به کاتالیزور
وارد شدن ضربه یا شوک حرارتی به کاتالیزور نیز می تواند علامت خرابی کاتالیزور باشد. ضربه ممکن است ناشی از برخورد با موانع یا سنگهای راه باشد که باعث شکستگی یا ترک خوردن شبکههای کاتالیزور شود. همچنین شوک حرارتی نیز می تواند ناشی از تغییر ناگهانی دما باشد و باعث تنش یا کشش در بدنه کاتالیزور شود. این موضوع باعث کاهش کارایی و عملکرد کاتالیزور شده و در موارد شدید ممکن است باعث ذوب شدن یا انفجار کاتالیزور شود.
خوردگی یا انسداد شبکه های کاتالیزور
خوردگی یا انسداد شبکه های کاتالیزور نیز می توانند علامت خرابی کاتالیزور باشند. شبکه های کاتالیزور از مواد فلزی مانند پلاتین، رودیم و پالادیوم ساخته شده اند که واکنش های شیمیایی را بر روی گازهای خروجی انجام می دهند. این شبکه ها می توانند به دلایل مختلفی خورده یا مسدود کنند. برخی از این دلایل عبارت اند از:
- استفاده از سوخت های حاوی سرب، گوگرد، فسفر و … که می توانند لایه های کاتالیزوری را آلوده کنند.
- ورود ذرات خارجی مانند خاک، سنگ، آهن و … که ممکن است شبکه های کاتالیزور را مسدود کنند.
- نشتی مایع خنک کننده یا روغن موتور که می توانند شبکه های کاتالیزور را بپوشانند و کارایی آن را کاهش دهند.
- وارد شدن ضربه یا شوک حرارتی که می توانند شبکه های کاتالیزور را شکسته یا ترک بزنند.
کلام آخر
کاتالیزور یکی از قطعات مهم و حساس خودرو است که نقش بزرگی در کاهش آلودگی هوا و بهبود عملکرد موتور دارد. بنابراین، باید به نگهداری و تعمیر آن اهمیت داده و از عواملی که می توانند آن را خراب کنند، اجتناب کرد. در صورت مشاهده هر یک از علائم خرابی کاتالیزور اگزوز باید بدون تاخیر به تعمیرگاه مراجعه کرده و کاتالیزور را تعویض یا تعمیر کرد. این کارها می توانند هزینه های سنگین تعمیر موتور را از شما دور نگه دارند و همچنین محیط زیست را از آلودگی نجات دهند. در انتها باید گفت که اگر با علائم خرابی کاتالیزور ماشین آشنا باشید، می توانید به موقع به امداد خودرو تهران مراجعه کنید و جلوی خرابی های بزرگتر را بگیرید.
علائمی که بالاتر گفته برای تمامی خودروها از پراید و پارس گرفته تا مگان و سانتافه و … را در بر می گیرد.
